Chế độ ăn giảm cân có hại không?

Chế độ ăn giảm cân chỉ có tác dụng tạm thời

Từ lâu, chúng ta đã có quan niệm ăn thừa năng lượng là yếu tố dẫn đến béo phì. Tuy nhiên dùng chế độ ăn giảm cân “khống chế năng lượng” hay chế độ ăn “nghèo carbonhydrate – Atkins” cũng chỉ làm giảm được thân trọng trong thời gian ngắn.
Sau đó, khi ngừng dùng, nếu tiếp tục chế độ ăn cân đối và tập luyện thì thân trọng vẫn tăng dần trở lại giống như lúc ban đầu. Nếu lặp lại chế độ ăn giảm cân thì mức độ giảm cân cũng không đạt được như trước.
Không thể dùng chế độ ăn giảm cân kéo dài vì cơ thể sẽ kiệt quệ, suy dinh dưỡng và bị các bệnh khác. Như vậy, chế độ ăn giảm cân chỉ có tác dụng làm giảm tạm thời thân trọng, giúp tránh một số tai biến trong béo phì, chứ không chữa khỏi bệnh béo phì.

Chế độ giảm cân không hoàn toàn vô hại

Chế độ ăn “khống chế năng lượng” có nhược điểm là do ăn nhiều glucid nên sẽ tăng glucose máu sau khi ăn, kích thích giải phóng insulin, tăng tổng hợp triglyceride, giảm cholesterol tốt, một số tiểu thể cholesterol trở nên dễ nhạy cảm với quá trình oxy hoá, gây xơ hoá, cứng mạch.
Nhược điểm này sẽ giảm nếu chỉ dùng chất béo bão hoà khoảng 7%, chất béo không bão hoà <25%. Cơ quan Thực dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp nhận cho dùng chế độ ăn này để làm giảm cân trong điều trị béo phì. Chế độ ăn này chỉ được dùng không quá 16 tuần.
Chế độ ăn nghèo carbonhydrate – Atkins có nhược điểm là chế độ ăn này làm lượng vitamin A, B6, E, axit folic, canxi magie, sắt, kali, chất xơ giảm sút, mất cân bằng dinh dưỡng, dẫn đến các bệnh mạn tính như cao huyết áp, ung thư. Do ăn nhiều protid, gan thận làm việc nhiều hơn để thải trừ ure, ammoniac, gây nguy hiểm cho người bị bệnh gan, thận, tiểu đường.
Chế độ ăn này lúc đầu có cải thiện một số yếu tố liên quan đến bệnh tim mạch như cholesterol xấu, cholesterol tốt, cholesterol toàn phần, huyết áp (theo Foster GD – 2003 và Sack FM – 2009), đặc biệt gần đây còn cho thấy chế độ ăn này không tạo ra sự khác biệt về cholesterol máu so với chế độ ăn truyền thống hay chế độ ăn phương Tây (xem thêm 9 điều cần biết về Cholesterol và phương pháp điều trị).
Tuy nhiên chế độ ăn này làm tăng mảng xơ vữa mạch gấp 2 lần chế độ ăn truyền thống hay chế độ ăn phương Tây, cuối cùng lại dẫn tới nguy cơ tim mạch (Foo – 2009).
Khi ăn theo chế độ này thì nồng độ chất béo không ester hoá (NEPA) cao gấp đôi so với ăn chế độ truyền thống hay chế độ ăn của phương Tây. NEPA càng cao thì nguy cơ tim mạch càng lớn (Smith SR & Wilson PW – 2006).

Khi ăn theo chế độ này thì số tế bào tiền thân nội mô EPC thấp. Tế bào nội mô EPC là những tế bào đơn nhân, có chức năng sửa chữa thành mạch máu bị hư tổn, cải thiện chức năng nội mô mạch máu. Khi tế bào này giảm thì sẽ bị xơ cứng mạch (Vasa M-2011).
Như vậy chế độ ăn này sẽ dẫn đến nguy cơ bệnh tim mạch song không theo con đường truyền thống. Cục Quản lý thực phẩm và Dược phẩm Mỹ FDA không chấp nhận cho dùng trong điều trị bệnh béo phì. Song một số thầy thuốc, người béo phì ở Mỹ vẫn dùng. Nếu dùng, cũng không được kéo dài quá 16 tuần.
Ở nước ta, không ai có ý định chủ động áp dụng chế độ này, song những người hay nhậu, tiệc tùng (ăn nhiều thịt mỡ, ăn rất ít, hoặc bỏ bữa cơm chính) thì cũng coi như đã thụ động dùng chế độ ăn này mà không biết!
Nghiên cứu mới đây của chuyên gia đại học Y khoa Yeshiva, Mỹ cho biết khi não thiếu dưỡng chất thì cũng như các tế bào khác, tế bào não ăn lẫn nhau gây ra teo não.
Tiến sĩ Rajat Singh cho rằng người béo phì cần phải ăn đủ năng lượng chứ không thể duy trì mãi chế độ ăn thiếu năng lượng. Kết quả nghiên cứu này cho thêm một lời nhắc “Hãy cẩn thận khi dùng các chế độ ăn giảm cân”.
Như đã phân tích ở trên, cả hai chế độ ăn giảm cân đều tạo ra sự mất cân đối các chất, sinh ra các bệnh tật, trái với tự nhiên, có hại.

Các chế độ ăn giảm cân hiệu quả nhất hiện nay

1. Chế độ ăn kiêng Địa Trung Hải: Lấy cảm hứng từ các loại đồ ăn truyền thống của các nước như Ý và Hy Lạp những năm 1960, sử dụng các gia vị hết sức đặc trưng như dầu ô-liu cùng với một cốc rượu vang đỏ.
2. Chế độ ăn Low Carb: Giảm thiểu tối đa dung nạp carbohydrate vào cơ thể. Bằng cách này, cơ thể của bạn sẽ buộc phải huy động đến sự vận động của chất béo để tạo ra năng lượng. Từ đó giúp giảm số cân nặng mà bạn mong muốn.
3. Chế độ ăn kiêng Châu Á: chứa hàm lượng cao các loại vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa và ít chất béo bão hòa. Chủ yếu kết hợp sử dụng các loại rau củ, trái cây, các loại hạt và các loại đậu, ít thịt và các sản phẩm sữa. Chế độ ăn này theo các nguyên tắc khẩu phần dinh dưỡng truyền thống của vùng nông thôn Trung Quốc, Nhật Bản và các nước châu Á khác.
4. Chế độ ăn Alkaline: Chọn ra những thực phẩm chứa nhiều tính kiềm như trái cây, rau củ quả thay vì thịt đỏ và tinh bột trắng.
5. Chế độ ăn Fricker: Được biết đến với tên gọi High Speed Diet (phương pháp giảm cân thần tốc), được xây dựng bởi bác sĩ Harald Fricker dựa trên việc cân bằng lượng thức ăn tiêu thụ của cơ thể.

Câu Hỏi Thường Gặp

[sc_fs_multi_faq headline-0=”h2″ question-0=”Các chế độ ăn giảm cân có hại không?” answer-0=”Chế độ giảm cân không hoàn toàn vô hại. Chế độ ăn “khống chế năng lượng” có nhược điểm là do ăn nhiều glucid nên sẽ tăng glucose máu sau khi ăn, kích thích giải phóng insulin, tăng tổng hợp triglyceride, giảm cholesterol tốt, một số tiểu thể cholesterol trở nên dễ nhạy cảm với quá trình oxy hoá, gây xơ hoá, cứng mạch. Nhược điểm này sẽ giảm nếu chỉ dùng chất béo bão hoà khoảng 7%, chất béo không bão hoà <25%. Cơ quan Thực dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp nhận cho dùng chế độ ăn này để làm giảm cân trong điều trị béo phì. Chế độ ăn này chỉ được dùng không quá 16 tuần.” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”Các chế độ ăn giảm cân hiệu quả hiện nay?” answer-1=”1. Chế độ ăn kiêng Địa Trung Hải. 2. Chế độ ăn Low Carb. 3. Chế độ ăn kiêng Châu Á. 4. Chế độ ăn Alkaline. 5. Chế độ ăn Fricker” image-1=”” count=”2″ html=”false” css_class=””]
Chúc các bạn có những chế độ ăn giảm cân lành mạnh!